Διαδικασία
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα της διδακτικής χρήσης του διαδραστικού πίνακα
Η χρήση του διαδραστικού πίνακα αφορά το δασκαλοκεντρικό μοντέλο διδασκαλίας και σχετίζεται με τις κλασικές παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας στην εκπαίδευση.
Τα πλεονεκτήματα της διδακτικής αξιοποίησης του διαδραστικού πίνακα μπορούν να την επηρεάσουν µε ουσιαστικό τρόπο.
Στο περιβάλλον εργασίας του διαδραστικού πίνακα µπορούµε να σχεδιάσουµε γραµµές σχήµατα να τα γεµίσουµε µε χρώµα και να τα διαγράψουµε χρησιµοποιώντας το ηλεκτρονικό σφουγγάρι. Μπορούµε επίσης να εισαγάγουµε διαδραστικά εργαλεία όπως γεωµετρικά όργανα υποστήριξης της σχεδίασης και µέτρησης του γεωµετρικού σχήµατος. Επίσης τα σχόλια που έχουµε γράψει µε την ειδική γραφίδα έχουµε τη δυνατότητα να τα µετατρέψουµε, µε τα εργαλεία οπτικής αναγνώρισης γραφής, σε επεξεργάσιµο κείµενο. Παρόµοια και κάποια από τα σχήµατα που έχουµε φτιάξει ελεύθερα µε το χέρι µπορούµε αν θέλουµε να τα µετατρέψουµε σε διανυσµατικά σχήµατα. Τα αντικείµενα/ σχήµατα στο περιβάλλον εργασίας µπορούµε επίσης να τα εισαγάγουµε έτοιµα από διάφορες βιβλιοθήκες. Στα αντικείµενα αυτά µπορεί να γίνει αλλαγή µεγέθους, περιστροφή, αντιγραφή-επικόλληση, διαγραφή αλλά και σύνδεση µε ιστοσελίδα ή αρχείο. Η παρουσίαση του µαθήµατος σε έναν διαδραστικό πίνακα είναι οργανωµένη σε σελίδες. Για τις σελίδες αυτές, που µοιάζουν µε τις διαφάνειες των λογισµικών παρουσιάσεων, έχουµε ποικίλες δυνατότητες οργάνωσης όπως εισαγωγή, διαγραφή, αλλαγή σειράς, οµαδοποίηση κλπ. Με τον διαδραστικό πίνακα έχουµε τη δυνατότητα να καταγράψουµε το σύνολο των ενεργειών που έγιναν κατά τη διάρκεια του µαθήµατος. Στην περίπτωση που θέλουµε, κατά τη διάρκεια του µαθήµατος, να παρουσιάσουµε τµηµατικά την πληροφορία µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε την σκίαση της οθόνης. Μπορούµε επίσης να καταγράψουµε και ήχους µέσα από ένα µικρόφωνο αλλά και στιγµιότυπα (screenshots) µέρους της οθόνης. Τέλος, µπορούµε να αποθηκεύσουµε το µάθηµα σε διάφορους τύπους αρχείων ή και να το εκτυπώσουµε.
Κατά την άποψη μου, η χρήση τους παρέχει τη δυνατότητα ενσωµάτωσης των ΤΠΕ στη µετωπιαία διδασκαλία (Smith, 2001) µε ποιο αποτελεσµατικό, σε σχέση µε το απλό προβολικό µηχάνηµα, τρόπο. Ενθαρρύνει επίσης τον αυθορµητισµό και την ευελιξία επιτρέποντας στο δάσκαλο να χρησιµοποιήσει µια µεγάλη εµβέλεια από διαδικτυακούς πόρους (Kennewell, 2001). Στη συνέχεια, παρέχει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να αποθηκεύει και να τυπώνει οτιδήποτε υπάρχει στον πίνακα, συµπεριλαµβανοµένων και των σηµειώσεων κατά τη διάρκεια του µαθήµατος, ευνοώντας την τροποποίηση/διασκευή δεδοµένων και µειώνοντας την αλληλεπικάλυψη των προσπαθειών (Walker, 2002). Επιτρέπει επίσης στον εκπαιδευτικό να µοιράζεται και να επαναχρησιµοποιεί υλικά µειώνοντας το φόρτο εργασίας (Glover & Miller, 2001). Σε τεχνικό επίπεδο παρέχει πολύ µεγαλύτερη ευκολία στη χρήση για διδασκαλία από το µεµονωµένο υπολογιστή ενώ σε επαγγελµατικό επίπεδο εµπνέει τον εκπαιδευτικό να χρησιµοποιήσει περισσότερο τις ΤΠΕ στην παιδαγωγική διαδικασία ευνοώντας συγχρόνως την επαγγελµατική του ανάπτυξη (Smith, 2001). Δίνεται στον εκπαιδευτικό η δυνατότητα ευελιξίας και μεταβλητότητα τεχνικών, δυνατότητα παρουσίασης µε πολυµέσα, η αποδοτικότητα, η υποστήριξη οργάνωσης και ανάπτυξης πόρων, η µοντελοποίηση των δεξιοτήτων στις ΤΠΕ καθώς και η αλληλεπίδραση και η συµµετοχή στα µαθήµατα µεγαλύτερου µέρους της τάξης (Smith, Higgins, Wall & Miller, 2005) καθώς οι διαδραστικοί πίνακες αποτελούν δυναμικά διδακτικά εργαλεία, ενισχύουν την επίδειξη και τη µοντελοποίηση, βελτιώνουν την ποιότητα των αλληλεπιδράσεων και την εκτίµηση/αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προωθώντας αποτελεσµατικούς προβληµατισµούς. Μέσω του διαδραστικού πίνακα διαµορφώνεται ένα νέο διδακτικό δυναµικό περιβάλλον τάξης, αφού µε αυτόν µπορούν να παρουσιάζονται διαφάνειες, κείµενο, εικόνες, βίντεο, προσοµοιώσεις και ιστοσελίδες και ταυτόχρονα η αλληλεπίδραση του µαθητή ή του εκπαιδευτικού µε το υποστηρικτικό διδακτικό υλικό να φαίνεται σαν να µη διαµεσολαβείται από τον υπολογιστή. Βοηθάνε στην οργάνωση της διδασκαλίας, βελτιώνοντας και παράλληλα επιταχύνοντας το ρυθµό και το βάθος της µάθησης (Becta, 2004).
Από μια έρευνα που έγινε το 2010 (Κουτσογιάννης κ.α.. 2010) φαίνεται ότι η χρήση των διαδραστικών πινάκων έχει µια σειρά από πλεονεκτήµατα που αφορούν άµεσα τους µαθητές (Becta, 2003, Smith et al., 2005):
• Αύξηση του κινήτρου για συµµετοχή στη µαθησιακή διαδικασία και της ικανοποίησης των µαθητών.
• Κίνητρο και επιρροή για δηµιουργία πιο ενδιαφέρουσας και ευχάριστης µαθησιακής ατµόσφαιρας. (Beeland 2002)
• Θετική επίδραση σε επίπεδο προσοχής και συµπεριφοράς.
• Ενίσχυση του πολυαισθητηριακού χειρισµού δεδοµένου ότι η παρουσίαση µε πολυµέσα διεγείρει την οπτική αντίληψη και ενισχύει την ανάκληση πληροφοριών στους µαθητές. (Burden, 2002)
• Προσφορά περισσότερων ευκαιριών για συµµετοχή και συνεργασία, και υποστήριξη των προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των µαθητών. (Levy, 2002)
• Μείωση της ανάγκης για σηµειώσεις κατά τη διάρκεια του µαθήµατος λόγω της δυνατότητας αποθήκευσης και εκτύπωσης κατευθείαν των δεδοµένων της οθόνης .
• Παροχή της δυνατότητας στους µαθητές να αντεπεξέλθουν σε πιο πολύπλοκες έννοιες ως αποτέλεσµα της δυνατότητας σαφέστερης και δυναµικότερης παρουσίασης. (Smith Η., 2001)
• ∆ιευκόλυνση των διαφορετικών µαθησιακών προφίλ των µαθητών καθώς ο εκπαιδευτικός µπορεί µε τι] χρήση µιας ποικιλίας πόρων να καλύψει συγκεκριµένες ανάγκες παιδιών. (Bell, 2002)
• Ενίσχυση της ικανότητας των µαθητών στη δηµιουργία περισσότερο ελκυστικών παρουσιάσεων προς τους συµµαθητές τους αυξάνοντας συγχρόνως το αίσθηµα της αυτοπεποίθησης. (Levy, 2002)
• Αύξηση της δυνατότητας πρόσβασης σε µικρότερες ηλικίες και σε µαθητές µε ειδικές ανάγκες λόγω της έλλειψης χειρισµού πληκτρολογίου. (Goodison. 2002)
Από την άλλη πλευρά κατά τη γνώμη μου, η χρήση του διαδραστικού πίνακα κατά την εκπαιδευτική διαδικασία ενέχει προφανώς συγκεκριµένα µειονεκτήµατα, όπως το σηµαντικό κόστος εξοπλισµού, την ανάγκη εκπαίδευσης των δασκάλων και την τεχνική υποστήριξη τους για κάποιο τουλάχιστον διάστηµα καθώς και µια σειρά από πρακτικά θέµατα (π.χ. αντανάκλαση του ήλιου και δυσκολία µαθητών να παρακολουθήσουν, θέση του δασκάλου πάντα στο πλάι αλλιώς δηµιουργείται σκιά στην οθόνη, θέµατα ασφάλειας µε το πλήθος των καλωδίων που παρεµβάλλονται, ύψος πίνακα αν τοποθετηθεί µόνιµα και δεν υπάρχει βάση αυξοµείωσης, δυσκολία στη βαθµονόµηση (calibration), κλπ) (Smith, Higgins, Wall & Miller, 2005). Το κύριο όµως µειονέκτηµα του διαδραστικού πίνακα επισημαίνεται στην ενδεχόµενη χρήση του ως κλασικού εποπτικού µέσου, ως εργαλείου δηλαδή που αναπαραγάγει τον συµβατικό τρόπο διδασκαλίας.
Αξιοποίηση διαδραστικού πίνακα στο σχολείο μας.
Η χρήση του διαδραστικού πίνακα στο σχολείο μου θα μου επιτρέψει να λειτουργήσω µε µεγαλύτερη αλληλεπίδραση στη διδακτική τους πράξη. Είναι ιδανικό εργαλείο για την οργάνωση και συγκέντρωση της διδασκαλίας μέσα στην τάξη. Μου δίνει τις δυνατότητες να χρησιμοποιήσω εικόνες και βίντεο για αφόρμηση, για υπαγορεύσεις, brainstorming, για ταξινομήσεις, για δραστηριότητες δημιουργίας και χειρισμού κειμένου, για ερωτήσεις με πολυμεσικό υλικό, για εύκολο χειρισμό αντικειμένων, επισημειώσεις και υπομνηματισμό για κάθε τύπο αρχείων (κείμενα, εικόνες, κ.α.) για κοινή ανάγνωση με την ολομέλεια των εκπαιδευομένων, για συνεργατική επίλυση των προβλημάτων, για ομότυπη διδασκαλία, για διάχυση της εμπειρίας.
Είναι προφανές ότι ο διαδραστικός πίνακας µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε δραστηριότητες που αφορούν όλη την τάξη ενώ µπορεί επίσης να αποτελέσει σηµείο εργασίας ανάµεσα σε οµάδες µαθητών όπου ο εκπαιδευτικός έχει κυρίως διευκολυντικό ή υποστηρικτικό ρόλο.
