Εισαγωγή
Παρεντερική χορήγηση φαρμάκων είναι η χορήγηση φαρμάκων με ενέσεις
- Ενδομυϊκά
- Υποδόρια
- Ενδοδερμικά και
- Ενδοφλέβια
Η ένεση είναι η τεχνική με την οποία χορηγούμε φάρμακα στον ανθρώπινο οργανισμό χρησιμοποιώντας σύριγγα και βελόνα.
Τα φάρμακα που χορηγούνται παρεντερικά είναι υδατοδιαλυτά ή ελαιώδη. Πρέπει επίσης να είναι ουδέτερης αντίδρασης, διηθημένα και καλά αποστειρωμένα. Αποστειρωμένες ακόμη πρέπει να είναι οι σύριγγες και οι βελόνες που χρησιμοποιούνται.
Τα φάρμακα χορηγούνται πάντα βάσει γραπτής ιατρικής οδηγίας που υπογράφονται από το γιατρό.
Ο Νοσηλευτής πρέπει να δίνει:
στο σωστό ασθενή
το σωστό φάρμακο
στη σωστή δόση
με το σωστό τρόπο
στη σωστή ώρα.
Να ακολουθούνται πιστά οι βασικές αρχές χορήγησης φαρμάκων.
Ενδομυϊκή ένεση
- Οι ανατομικές θέσεις είναι ο μείζων γλουτιαίος μυς, ο ελάσσων γλουτιαίος μυς, ο δελτοειδής μυς άνω άκρων, ο έξω πλατύς & ορθός μηριαίος μυς.
- Όταν γίνεται στους γλουτούς, η κατάλληλη θέση είναι η πρηνής ή η πλάγια.
- Βεβαιωθείτε ότι είναι ο σωστός άρρωστος και θα πάρει το σωστό φάρμακο.
- Ψηλαφίστε τον μυ στο σημείο που θα γίνει η ένεση με το δείκτη και τον παράμεσο του χεριού σας. Ελέγχετε για σκληρίες, εάν υπάρχουν δεν απορροφάται σωστά το φάρμακο και ο άρρωστος πονάει.
- Καλή αντισηψία της περιοχής για πρόληψη της μόλυνσης.
- Πιάνετε το μυ και τεντώνετε το δέρμα στο σημείο της ένεσης, με τον αντίχειρα, το δείκτη και τον παράμεσο.
- Πείτε στον άρρωστο να χαλαρώσει και να πάρει βαθιές αναπνοές. Εισάγετε τη βελόνα κάθετα σε γωνία 90ο και βαθιά με σταθερή και γρήγορη κίνηση.
- Αφήνεται τμήμα της βελόνας έξω από το σώμα του αρρώστου, ώστε να μπορεί να αφαιρεθεί εύκολα σε περίπτωση ατυχήματος.
- Τραβώντας το έμβολο προς τα έξω αναρροφάτε για να ελέγξετε μήπως τρυπήσατε κάποιο αιμοφόρο αγγείο. Αν διαπιστωθεί αίμα στη σύριγγα τότε την μετακινείτε αλλάζοντας θέση.
- Επαναλαμβάνετε την αναρρόφηση και αφού σιγουρευτείτε, τότε εγχύνετε το φάρμακο.
- Ενέστε το φάρμακο με αργό ρυθμό, μέχρι να αδειάσει η σύριγγα.
- Κατόπιν ασκείται μικρή πίεση στο δέρμα κοντά στη σύριγγα με το τολύπιο και αφαιρείται τη βελόνα με γρήγορη κίνηση.
- Συνεχίστε να πιέζετε το σημείο για τυχόν αιμορραγία. Με την πίεση και μια ελαφρά μάλαξη, διευκολύνετε η απορρόφηση και προλαμβάνετε το αιμάτωμα.
- Πετάξτε τη βελόνα στο ειδικό δοχείο μετά τη χρήση, αποφεύγοντας να τρυπηθείτε οπότε και να μολυνθείτε.
- Πλύνετε τα χέρια σας.
Υποδόρια ένεση
- Χορηγείται μικρή ποσότητα φαρμάκου, 1-2 cc γι’ αυτό οι σύριγγες είναι μικρότερες.
- Η συνήθης ανατομική θέση είναι ο δελτοειδής μυς αλλά προσφέρονται επίσης ο μηρός και οι κοιλιακοί μύες.
- Εάν η ένεση γίνει στο δελτοειδή μυ, η θέση του αρρώστου είναι η καθιστή, ημικαθιστή και η ύπτια.
- Συνεχίστε όπως στην ενδομυϊκή ένεση.
- Πιάνετε με τον αντίχειρα και το δείκτη το δέρμα με το υποδόριο ιστό και το ανασηκώνετε λίγο.
- Με το άλλο χέρι κρατάτε τη σύριγγα και στηρίζοντας ταυτόχρονα τη βελόνα με το δείκτη, πιέζετε με γρήγορη κίνηση τη βελόνα στον υποδόριο ιστό, σε γωνία 45Ο
- Συνεχίστε όπως στην ενδομυϊκή ένεση.
Ενδοδερμική ένεση
- Οι συνηθισμένες θέσεις είναι η έσω επιφάνεια του αντιβραχίου και η πάνω περιοχή της ράχης.
- Ενδοδερμικά γίνονται συνήθως διάφορα διαγνωστικά tests.
- Χρησιμοποιείται σύριγγα mantoux ή σύριγγα ινσουλίνης και λεπτή μικρή βελόνα μήκους 1 εκ.
- Γίνονται από γιατρό ή από ειδικευμένους νοσηλευτές.
- Ετοιμάστε όλα τα απαιτούμενα υλικά.
- Ενημερώστε τον άρρωστο για την διαδικασία.
- Ακολουθήστε τις βασικές αρχές χορήγησης φαρμάκων.
- Στην ενδοδερμική ένεση εγχύεται μικρή ποσότητα φαρμάκου, η οποία σχηματίζει μικρό, λευκό έπαρμα στο δέρμα, στο σημείο της ένεσης.
- Γίνεται με γωνία 10-15Ο παράλληλα σχεδόν με το δέρμα.
- Συνεχίστε όπως και στην ενδομυϊκή ένεση.
