Διαδικασία
1.θα χωριστούν οι μαθητές σε 4 ομάδες
2. θα μελετήσουν τις ακόλουθες πληροφορίες
3. στόχος τους να συλλέξουν πληροφορίες για τα θερμικά ευγκαύματα 1ου,2ου κ 3ου βαθμού
4 . η κάθε ομάδα θα προβάλλει τις αντίστοιχες πληροφορίες στην ολομέλεια
5. την ίδια στιγμή οι υπόλοιπες ομάδες θα κληθούν να αναγνωρίσουν τα εγκαύματα
ΘΕΡΜΙΚΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ
Θερμικά είναι τα εγκαύματα που προκαλούνται, όταν το σώμα έλθει σε απευθείας επαφή με θερμαντική πηγή θερμοκρασίας μεγαλύτερης από 45°C. Οι πιο συχνές πηγές θερμότητας, που προκαλούν θερμικά εγκαύματα, είναι η φλόγα, τα υγρά σε βρασμό, ο ατμός και τα πυρακτωμένα μέταλλα, π.χ. το «μάτι» της κουζίνας. - Στα παιδιά ηλικίας κάτω των τριών ετών τα περισσότερα εγκαύματα οφείλονται σε ζεμάτισμα από υγρό που βράζει, ή ατμό. Το πιο συνηθισμένο φαινόμενο είναι το ζεματιστό νερό της βρύσης, ή να παρασύρει το νήπιο το προεξέχον χερούλι του δοχείου, που βράζει το νερό ή το γάλα του. - Στις ηλικίες από 3-14 ετών τα περισσότερα εγκαύματα οφείλονται στο άναμμα των ρούχων από φλόγα. - Στις ηλικίες από 15-60 ο μεγαλύτερος αριθμός εγκαυμάτων οφείλεται σε βιομηχανικά ατυχήματα. - Στις ηλικίες άνω των 60 ετών τα εγκαύματα οφείλονται σε στιγμιαία απώλεια συνείδησης, ή στο άναμα των κλινοσκεπασμάτων από κάπνισμα στο κρεβάτι, ή από εκδήλωση πυρκαγιάς στο σπίτι. Διακρίνουμε τρία είδη θερμικών εγκαυμάτων ανάλογα με τη βαρύτητά τους: τα ελαφρά, τα μέσης βαρύτητας και τα βαριά εγκαύματα. Με τη σειρά της, η βαρύτητα ενός εγκαύματος εκτιμάται από τον συνδυασμό τεσσάρων κυρίως παραγόντων: του βάθους, της έκτασης, του εντοπισμού της εγκαυματικής βλάβης και της ηλικίας του εγκαυματία. Ως προς το βάθος, τα εγκαύματα κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τα συμπτώματά τους.: α) Επιφανειακά (1ου βαθμού) εγκαύματα: Αφορούν μόνο την εξωτερική στιβάδα του δέρματος. Χαρακτηρίζονται από ερυθρότητα, ελαφρύ πόνο, ελαφρύ πρήξιμο και μεγάλη ευαισθησία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ηλιακό έγκαυμα . Συνήθως τα επιφανειακά εγκαύματα επουλώνονται σε μία περίπου εβδομάδα. Προσοχή χρειάζεται εάν έχουν καταλάβει μεγάλη έκταση. β) Ενδιάμεσα (2ου βαθμού) εγκαύματα: Υπάρχει βαθύτερη προσβολή του δέρματος, το οποίο είναι γυμνό λόγω καταστροφής της επιδερμίδας και του μεγαλύτερου μέρους της δερμίδας. Δημιουργούνται φλύκταινες (φουσκάλες) και αναπτύσσεται υποδόριο οίδημα (πρήξιμο).Τα ενδιάμεσα εγκαύματα επουλώνονται συνήθως σε 3-4 εβδομάδες. Ιδιαίτερα επικίνδυνα κρίνονται, όταν είναι πολύ εκτεταμένα, π.χ. όταν καλύπτουν έκταση μεγαλύτερη από 30% της επιφάνειας του σώματος, γιατί μπορεί να αποβούν μοιραία για τη ζωή του ανθρώπου. γ) Βαθιά (3ου βαθμού) εγκαύματα: Υπάρχει καταστροφή όλων των στιβάδων του δέρματος.
Η εγκαυματική βλάβη επεκτείνεται πέρα από το δέρμα και προσβάλλει κάθε υποκείμενο ιστό, όπως νεύρα, λίπος, μυς, οστά. Η καταστροφή των νευρικών απολήξεων εξαφανίζει το αίσθημα του πόνου. Το δέρμα μπορεί να είναι ωχρό και ορισμένες φορές απανθρακωμένο Τα βαθιά εγκαύματα χρειάζονται επείγουσα αντιμετώπιση και ειδική θεραπεία σε μονάδα εγκαυμάτων. Η έκταση της εγκαυματικής βλάβης υπολογίζεται ως ποσοστό της ολικής επιφάνειας του σώματος χρησιμοποιώντας τον κανόνα του 9%. Το σώμα δηλαδή, χωρίζεται σε περιοχές, που αντιστοιχούν περίπου στο 9% της συνολικής του επιφάνειας.Άλλη μέθοδος είναι αυτή της «παλάμης». Δηλαδή, έγκαυμα στο μέγεθος της παλάμης του εγκαυματία αντιστοιχεί στο 1,15% της επιφάνειας του σώματός του.Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ένα έγκαυμα βάθους 3ου βαθμού και έκτασης 9%.θα προκαλέσει καταπληξία και ο εγκαυματίας θα χρειαστεί νοσοκομειακή αγωγή. Πρέπει ιδιαίτερα να τονιστεί ότι το βάθος και πολύ περισσότερο η έκταση της εγκαυματικής βλάβης δεν μπορούν να εκτιμηθούν απόλυτα από τα συμπτώματα της πρώτης στιγμής, αφού είναι δυνατή η εξέλιξή τους μέχρι και 72 ώρες μετά το έγκαυμα. Εντοπισμός εγκαυματικής βλάβης: Ιδιαίτερη προσοχή και άμεση αντιμετώπιση απαιτούν τα εγκαύματα στο πρόσωπο, το λαιμό και στο στόμα, επειδή προκαλούν ταχύτατα οίδημα των αεροφόρων οδών με σοβαρό κίνδυνο ασφυξίας. Ηλικία: πρέπει να γνωρίζουμε ότι εγκαύματα οποιουδήποτε βάθους και έκτασης ενδέχεται να είναι θανατηφόρα για παιδιά κάτω των 2 ετών και ενήλικες άνω των 60
.ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
• Ξεπλένουμε ή βουτάμε την επιφάνεια που έχει υποστεί έγκαυμα σε άφθονο κρύο νερό βρύσης 6-10°C για 10-20 λεπτά. Αυτό θα εμποδίσει τη συνέχιση του εγκαύματος (μετέγκαυμα), θα μειώσει το οίδημα και θα καταπραΰνει τον πόνο. (Εικόνα 3.1.5.) • Εάν ο εγκαυματίας φλέγεται, σβήνουμε τη φωτιά ξαπλώνοντάς τον στο έδαφος, τυλίγοντάς τον με κουβέρτα, βρέχοντάς τον με άφθονο νερό ή, αν δεν υπάρχει διαθέσιμο τίποτε από τα παραπάνω, κυλώντας τον στο έδαφος.) ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν συνιστάται η χρήση πυροσβεστήρα ή πάγου, γιατί μπορεί να προκαλέσει κρυστάλλωση των ιστών. • Ελέγχουμε συνεχώς τα ζωτικά σημεία (σφύξεις, αναπνοές) του εγκαυματία, που έχει προσβληθεί στο πρόσωπο ή το λαιμό. Μπορεί να αναπτυχθεί ταχύτατα οίδημα στις αεροφόρους οδούς και να προκληθεί ασφυξία.ΠΡΟΣΟΧΗ: Να είμαστε έτοιμοι να εφαρμόσουμε Καρδιοαναπνευστική Αναζωογόνηση (ΚΑΑ)• Αφαιρούμε με προσοχή κοσμήματα ή σφιχτά ρούχα από την περιοχή του εγκαύματος, πριν αυτή αρχίσει να πρήζεται. ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν αφαιρούμε ό,τι έχει κολλήσει πάνω στο έγκαυμα, γιατί ενδέχεται να προκαλέσουμε μεγαλύτερη βλάβη και μόλυνση. • Προστατεύουμε την εγκαυματική επιφάνεια από μόλυνση. Καλύπτουμε την περιοχή με αποστειρωμένη γάζα ή, εάν αυτή δεν είναι διαθέσιμη, με ένα καθαρό κομμάτι ύφασμα, π.χ. πετσέτα, σεντόνι (όχι χνουδωτά υλικά). ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν χρειάζεται να καλύψουμε τα εγκαύματα του προσώπου. • Εάν υπάρχει σοβαρό έγκαυμα στα άκρα του σώματος, τα τοποθετούμε ψηλά για να μειώσουμε το οίδημα που θα αναπτυχθεί. • Δεν τοποθετούμε κρέμες, αλοιφές ή ελαιούχες ουσίες στην εγκαυματική επιφάνεια, γιατί η αφαίρεση αυτών των επαλείψεων θα είναι πολύ επώδυνη, όταν ο εγκαυματίας φτάσει στο νοσοκομείο. • Δεν σπάζουμε τις φλύκταινες. Ο οργανισμός θα επουλώσει μόνος του αυτές τις φουσκάλες, που περιέχουν ορό (υγρό των ιστών) και δημιουργούνται πάνω από εγκαυματικές επιφάνειες ενδιάμεσου βάθους, Σχηματίζεται νέο δέρμα στη βάση της φλύκταινας, ο ορός σιγά-σιγά απορροφάται και η «πέτσα» απορρίπτεται σταδιακά.
