Εισαγωγή
Από το δημοτικό οι μαθητές γνωρίζετε για την επιρροή της οικογένειας στο κοινωνικό σύνολο. Στο προηγούμενο μάθημα διδαχθήκατε για την οικογένεια και τα χαρακτηριστικά της. Γνωρίζετε τις έννοιες της αγωγής, χαρακτήρας, συμπεριφορά, κοινωνικοποίηση και τώρα καλείστε να τις αποσαφηνίσετε και να εμπλουτίσετε τις γνώσεις σας.
Ο Θεός έφτιαξε τις μητέρες
γιατί δεν μπορούσε να είναι
παντού.
(Παροιμία των Γίντις)
Δώσε σε αυτούς που αγαπάς
φτερά για να πετάξουν,
ρίζες για να γυρίσουν πίσω
και λόγους για να μείνουν.
Δαλάι Λάμα
Η οικογένεια αποτελεί την πρώτη οργανωμένη κοινωνική ομάδα. Εδώ το παιδί παίρνει τα πρώτα μαθήματα κοινωνικοποίησης.
Πρωταρχικό καθήκον των γονέων είναι η κοινωνικοποίηση του ατόμου. Η οικογένεια είναι υποχρεωμένη να εξασφαλίσει την συναισθηματική ασφάλεια στο παιδί ούτως ώστε να ενταχθεί στην κοινωνία, στηριζόμενο στις δικές του δυνάμεις.
Μέσα από την αγωγή που δίνεται στο παιδί στην οικογένεια, διαμορφώνεται ο χαρακτήρας (σύνολο ιδιοτήτων που κάνουν τον άνθρωπο ξεχωριστό) και η προσωπικότητά του, ώστε να γίνει αργότερα ενεργό και χρήσιμο μέλος της κοινωνίας. Έτσι το άτομο αποκτά και μια ιδιαίτερη συμπεριφορά (ο τρόπος με τον οποίο κάποιος αντιμετωπίζει τους άλλους). Η αγωγή του παιδιού ολοκληρώνεται μέσα από τις γνώσεις που παίρνει στο σχολείο.
Οι μεγαλύτεροι σαν πιο ώριμοι είναι υπεύθυνοι για την αγωγή που θα δώσουν στους μικρότερους.
Μόνον ο άνθρωπος σαν νοήμον ον υπόκειται σε αγωγή.
Σε περίπτωση όμως ελλείμματος της οικογένειας για διάφορους λόγους, (εργασία – αδυναμία – απώλεια), τον ρόλο αυτό της οικογένειας αναλαμβάνουν διάφορα ιδρύματα βρεφονηπιακής και παιδικής μέριμνας με κοινωνικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα,
Η υποκατάσταση μπορεί να είναι:
Μερική: Βρεφονηπιακοί σταθμοί, συγγενείς
Ολική: Υιοθεσία, αναδοχή, Ιδρύματα οικογενειακής υποστήριξης και προστασίας